Rozwód - jak podzielić wspólny majątek?
Z chwilą ustania wspólności majątkowej każdy z małżonków może domagać się podziału majątku. Nie jest on obowiązkowy, gdyż przepisy takiego obowiązku nie nadkładają, lecz często okoliczności sprawiają, że podział ten jest pożądany.
Z poradnika dowiesz się
Występują dwa sposoby jego dokonania. W sytuacji gdy małżonkowie dojdą do porozumienia w kwestii podziału majątku, dobrą i szybką drogą będzie dokonany przez nich samych podział w formie umowy. Jeżeli na skutek zaistniałych okoliczności podział umowny nie może zostać dokonany, małżonkom pozostaje droga sądowa w postępowaniu rozwodowym bądź w postępowaniu nieprocesowym o podział majątku wspólnego.
Aby doszło do podziału majątku musi ustać wspólność majątkowa. Następuje to w wyniku śmierci małżonka, orzeczenia rozwodu bądź separacji, ubezwłasnowolnienia małżonka, jego upadłości oraz po podpisaniu intercyzy.
Sądowy sposób podziału majątku może nastąpić poprzez:
- fizyczny podział majątku wspólnego,
- cywilny podział majątku – sprzedaż i podział uzyskanej sumy,
- przyznanie całości majątku jednemu z uprawnionych podmiotów.
Umowny podział majątku
Wybór drogi umownej może mieć zastosowanie tylko w sytuacji, gdy małżonkowie są zgodni w kwestiach warunków podziału. Umowę tę określa się umową działową. Małżonkowie posiadają swobodę w kwestii podziału, dlatego mogą dokonać go w sposób najbardziej im odpowiadający, respektując przy tym obowiązujące przepisy prawa, jak i zasady współżycia społecznego.
Istotna jest forma umowy działowej. Jeżeli podział dotyczy ruchomości, umowa ta może być zawarta w dowolnej formie. Natomiast, gdy chodzi o nieruchomość, wymagana jest forma aktu notarialnego. Dokonanie podziału bez zachowania formy aktu notarialnego (np. w zwykłej formie pisemnej) powoduje nieważność umowy.
Umowa podziału może dotyczyć całego majątku bądź części i powinna zawierać opisany szczegółowo sposób podziału, oświadczenie o przeniesieniu udziałów lub postanowienie dotyczące spłat i dopłat wraz z terminem ich uiszczania.
Sądowy podział majątku
W sytuacji gdy małżonkowie nie zdecydują się na umowny podział majątku, pozostaje droga sądowa. Celem postępowania o podział majątku jest rozstrzygnięcie kwestii spornych dotyczących podziału majątku wspólnego. Sądowy podział majątku wspólnego może zostać dokonany w wyroku rozwodowym, o ile nie spowoduje to nadmiernej zwłoki w postępowaniu, jak i w trybie nieprocesowym. Właściwy jest sąd miejsca zamieszkania, a jeżeli wspólność ustała przez śmierć jednego z małżonków – sąd spadku. Sąd ma obowiązek ustalenia składu i wartości majątku wspólnego, który będzie podlegać podziałowi. Sąd rozstrzyga o żądaniu ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym oraz w kwestii, jakie wydatki, nakłady i inne świadczenia z majątku wspólnego na rzecz majątków osobistych lub odwrotnie podlegają zwrotowi. Sąd może podzielić majątek na dwie równe części, tj. przyznać każdemu z małżonków równy udział w majątku wspólnym bądź dokonać podziału na nierówne części, jeżeli istnieję ku temu podstawy.
Co podlega podziałowi przy podziale majątku?
Przedmiotem podziału są wyłącznie aktywa. Sąd działowy nie dokonuje podziału długu, ponieważ nie może on zmieniać stosunku obligacyjnego między wierzycielem a dłużnikiem. W postępowaniu o podział majątku rozliczeniu podlegają między samymi małżonkami długi spłacone przez jednego z małżonków. Chodzi tutaj o sytuację, w której dług został zaciągnięty przez jednego z małżonków w czasie trwania wspólności ustawowej został zużyty na majątek wspólny i spłacony w okresie pomiędzy ustaniem wspólności a podziałem majątku wspólnego, to tak spłacona należność przestaje być długiem i przekształca się w roszczenie o zwrot nakładów na rzec tego małżonka, który dokonał zapłaty (postanowienie Sądu Najwyższego z 5 grudnia 1978 r. sygn. akt III CRN 194/78).
Opracowała:
Agata Koschel
Kancelaria Adwokacka Agata Koschel
Jak oceniasz ten poradnik?
Dziękujemy za Twoją opinię!Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści
Więcej poradników o adwokatach
W tym artykule dowiesz się, gdzie i kiedy możesz złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku, jakie poniesiesz z tym związane opłaty, jak wygląda sprawa w sądzie, jaka jest kolejność dziedziczenia ustawowego oraz w jakiej części, a także jakie załączniki należy złożyć wraz z wnioskiem.
30.03.2018Rozwód to nerwy i stres. Można je zminimalizować. Jak? Profesjonalnym wsparciem i dobrym przygotowaniem.
25.07.2022Majątek wspólny powstaje w momencie zawarcia związku małżeńskiego przede wszystkim z mocy prawa lub w wyniku uprzednio zawartej małżeńskiej umowy majątkowej.
13.06.2022
Ile kosztuje rozwód? To minimum 600 zł opłaty sądowej przy składaniu pozwu, choć może być ona zredukowana o połowę. Co istotne, możliwy jest rozwód na pierwszej rozprawie, ale sprawa może też ciągnąć się lata. Dlatego warto wiedzieć, co jeszcze może wpływać na wysokość kosztów sądowych przy sprawie rozwodowej. Sprawdź dokładnie, ile kosztuje rozwód w 2023 roku!
10.11.2023Przy podziale majątku wspólnego po rozwodzie czy przy dziale spadku wartość przedsiębiorstwa liczy się bez długów, tak jakby ich nie było.
28.04.2020Czy w czasie obowiązujących ograniczeń w związku z epidemią COVID-19 można odmówić przyjęcia mandatu wystawionego przez policjanta w związku z naruszeniem tych przepisów?
21.05.2020
